Explainer : ક્રિપ્ટોકરેંસીની A.B.C.D…કરવી છે કમાઈ તો અહિયાં છે સંપૂર્ણ જાણકારી

‘બિટકોઈન’ અથવા ‘ક્રિપ્ટોકરન્સી’ ફરી એકવાર સમાચારમાં છે. તેનું કારણ એ છે કે વિશ્વભરમાં ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં જબરદસ્ત વધારો થઈ રહ્યો છે અને બિટકોઈન તાજેતરના ભૂતકાળમાં $70,000ની કિંમતને પાર કરી ચૂક્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, એ જાણવું વધુ સારું છે કે ક્રિપ્ટોકરન્સી શું છે? આમાંથી કોઈ કેવી રીતે કમાઈ શકે? આના પર કેટલો ટેક્સ લાગે છે? એટલે કે, જો એક રીતે જોવામાં આવે તો, તમને અહીં ક્રિપ્ટોકરન્સીની સંપૂર્ણ એબીસીડી જાણવા મળશે…

સૌથી પહેલા આપણે જાણીએ કે ક્રિપ્ટોકરન્સી શું છે? ક્રિપ્ટોકરન્સી એ ડિજિટલ કરન્સીનો એક પ્રકાર છે. તે કોમ્પ્યુટર જનરેટેડ કી જેવું છે, જે બ્લોકચેન ટેક્નોલોજી પર આધારિત છે અને જેનું ખાણકામ છે. વિશ્વમાં સૌથી લોકપ્રિય ડિજિટલ ચલણ ‘બિટકોઈન’ છે. અગાઉ, જ્યારે તે લોકપ્રિય બન્યું, ત્યારે વિશ્વના કેટલાક દેશોએ ક્રિપ્ટોકરન્સીને કાનૂની ટેન્ડર તરીકે અપનાવી, પછી કંપનીઓએ ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં ચૂકવણી કરવાનું શરૂ કર્યું. જો કે, પાછળથી તેને વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ડિજિટલ એસેટ તરીકે ઓળખવામાં આવી.

ભારતમાં પણ ક્રિપ્ટોકરન્સીને ડિજિટલ એસેટ તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી છે, તેનો ચલણની જેમ ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. તેનો અર્થ એ કે તમે ક્રિપ્ટોકરન્સી વડે કોઈપણ સામાન અથવા સેવાઓનું વેચાણ-ખરીદી કરી શકતા નથી અથવા તેની સાથે કોઈપણ પ્રકારની ચુકવણી કરી શકતા નથી. જો કે, ડિજિટલ એસેટ ક્લાસ તરીકે, તમે ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં રોકાણ અથવા વેપાર કરી શકો છો.

ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં વેપાર કેવી રીતે થાય છે?

હવે પ્રશ્ન એ છે કે ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં વેપાર કેવી રીતે થાય છે? તમે આમાંથી કેવી રીતે કમાઈ શકો? તેથી વિવિધ પ્રકારની ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં રોકાણ કરીને કમાવું ખૂબ જ સરળ છે. આ માટે, આજે ઘણી મોબાઈલ એપ્સ અથવા ક્રિપ્ટો એક્સચેન્જ છે જ્યાં તમે તમારા પૈસાનું રોકાણ કરી શકો છો અને વિવિધ ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં વેપાર કરી શકો છો. સિક્કો ડીસીએક્સ આવા ક્રિપ્ટો એક્સચેન્જોમાંનું એક છે. ક્રિપ્ટોકરન્સીની ખાસ વાત એ છે કે તમે કોઈપણ ક્રિપ્ટોના અપૂર્ણાંકમાં પણ રોકાણ કરી શકો છો. ધારો કે જો એક Bitcoin ની કિંમત $50,000 છે, તો તમે માત્ર $10 ની કિંમત સાથે પણ તેમાં રોકાણ કરી શકો છો.

તાજેતરમાં ક્રિપ્ટોકરન્સી ફરી લોકપ્રિય થવાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે તેને લગતી ઘણી નવી પ્રોડક્ટ્સ માર્કેટમાં લૉન્ચ કરવામાં આવી રહી છે, જેમાં ક્રિપ્ટો એક્સચેન્જો ખોલવા, ક્રિપ્ટો ઓરિએન્ટેડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સનું આગમન વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. મતલબ કે આગામી દિવસોમાં ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં રોકાણ કરવું શેરબજાર જેટલું સરળ બની જશે.

ક્રિપ્ટોકરન્સી પર કેટલો અને કેવી રીતે ટેક્સ લાગે છે?

ભારતમાં, ક્રિપ્ટોકરન્સીને આવકવેરા કાયદાની કલમ 115BBH હેઠળ ડિજિટલ એસેટ ક્લાસ ગણવામાં આવે છે. ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં ટ્રેડિંગ પર તમારે 30 ટકાના દરે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. તેના પર 4 ટકા સેસ પણ છે. આટલું જ નહીં, 1 જુલાઈ, 2022થી, તમારે ક્રિપ્ટોકરન્સી અથવા અન્ય વર્ચ્યુઅલ ડિજિટલ એસેટ્સના વેચાણ વ્યવહાર પર 1 ટકાના દરે TDS ચૂકવવો પડશે. ટ્રેડિંગ, વેચાણ, પ્રોફિટ બુકિંગ અને ક્રિપ્ટોકરન્સીની અદલાબદલી આ તમામ પર ભારતમાં કર જવાબદારી છે.

ભારતની કરવેરા પ્રણાલી હેઠળ, તમે અન્ય આવકમાંથી ક્રિપ્ટોકરન્સીમાં થયેલા નુકસાનને સેટ-ઓફ કરી શકતા નથી, જેમ કે શેર રોકાણોમાં થાય છે. જ્યારે તમે તેને કોઈને ગિફ્ટ કરો છો, તો તેને મેળવનાર વ્યક્તિએ તેના પર ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. આમાં રોકાણ કરવાથી તમને કોઈપણ પ્રકારનું ડિસ્કાઉન્ટ મળતું નથી.

જો તમે ક્રિપ્ટોકરન્સી ટ્રેડિંગથી આવક મેળવો છો, તો તમારે આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ફાઇલ કરતી વખતે આ માહિતી આપવી પડશે. આ વર્ચ્યુઅલ ડિજિટલ એસેટ કોલમમાં ભરવાનું રહેશે. ક્રિપ્ટોકરન્સીની જેમ તમારે NFTની વિગતો પણ ભરવી પડશે.