વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિન/ ખુલ્લેઆમ ફૂં ફૂ કરી રહેલા લોકો ચેતજો! નહીંતર ગણવા પડશે જેલનાં સળિયા
“વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિન”: મૂવી થિયેટરમાં મૂવી શરૂ થાય તે પહેલાં, સ્ક્રીન પર એક જાહેરાત (તમાકુની જાહેરાત) દેખાય છે. તમાકુના સેવન અંગે ચેતવણી આપવામાં આવી છે. થોડા સમય પહેલા મુકેશની સ્ટોરી બતાવવામાં આવી હતી. આજકાલ સુનીતાની એડ બતાવવામાં આવે છે. જાહેરાતોમાં બતાવવામાં આવ્યું છે કે મુકેશ અને સુનીતાને તમાકુના સેવનથી કેન્સર થયું હતું. બાદમાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. જાહેરાતોનો હેતુ લોકો તમાકુનું સેવન ન કરે તેવો છે. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે તમાકુ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે જોખમી છે. તેનાથી કેન્સર પણ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, સરકાર દ્વારા ઘણી પહેલ કરવામાં આવી છે, જેથી લોકો તમાકુની ખતરનાક અસરો વિશે જાગૃત રહે. આ ક્રમમાં, થોડા સમય પહેલા સરકારે સિગારેટ, બીડી, ખૈની, ગુટખા વગેરેના પેકેટ પર ચેતવણીઓ છાપવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું હતું. બાદમાં આવી ચેતવણીઓનું કદ પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. આજકાલ, આવી ચેતવણીઓ પેકેટો પર ખૂબ મોટી સાઈઝમાં છપાયેલી જોવા મળે છે. હવે તમે વિચારતા હશો કે આપણે આ બધી વાત કેમ કરી રહ્યા છીએ? કારણ કે આજે ‘વર્લ્ડ નો ટોબેકો ડે’ છે. આ વખતે તેની થીમ બાળકોને તમાકુ ઉદ્યોગની દખલગીરીથી બચાવવાની છે. તેથી એકંદરે, લોકોને તમાકુનું સેવન કરતા રોકવા માટે ચારે બાજુથી પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. હવે અહીં એક આંકડાની વાત કરીએ. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ)ના ડેટા અનુસાર, દર વર્ષે સમગ્ર વિશ્વમાં 80 લાખ લોકો તમાકુના સેવનને કારણે જીવ ગુમાવે છે.
તમાકુનું સેવન કરવાની ઘણી રીતો છે, પરંતુ ધૂમ્રપાન વિશે વધુ ચર્ચા કરવામાં આવે છે. લોકો સિગારેટ અને બીડી દ્વારા તમાકુનો ધુમાડો તેમના ફેફસામાં લઈ જાય છે. અહીં આપણે નિષ્ક્રિય ધૂમ્રપાન વિશે વાત કરીએ છીએ. એટલે કે જે લોકો સીધું ધૂમ્રપાન કરતા નથી, પરંતુ જો તેમની આસપાસ કોઈ વ્યક્તિ ધૂમ્રપાન કરતી હોય, તો ધુમાડો તેમના ફેફસાંમાં પણ પહોંચે છે.
નિષ્ક્રિય ધૂમ્રપાનની અસરોને ઘટાડવા માટે કેટલાક નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. જો તમે સાર્વજનિક ક્ષેત્રમાં ધૂમ્રપાનને કારણે સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યાં છો, તો તમે ધૂમ્રપાન કરનાર વ્યક્તિને અટકાવી શકો છો. તેમને નિયમો અને શરતો સમજાવી શકો છો. જો તેઓ અટકાવ્યા પછી પણ સહમત ન થાય તો તેમને દંડ થઈ શકે છે. તેમને સજા પણ થઈ શકે છે. અમે આ નિયમો અને નિયમો વિશે વિગતવાર વાત કરીશું. આ સાથે, અમે ધૂમ્રપાન સાથે સંબંધિત અન્ય નિયમો વિશે પણ જાણીશું, જેના ઉલ્લંઘનથી તમાકુ વેચનારાઓ અને તેનો ઉપયોગ કરનારાઓ માટે સમસ્યા ઊભી થઈ શકે છે.
સિગારેટ એન્ડ અધર ટોબેકો પ્રોડક્ટ્સ એક્ટ (COTPA) 2003આ કાયદાની કલમ 4 હેઠળ જાહેર સ્થળોએ ધૂમ્રપાન પર પ્રતિબંધ છે . આ નિયમ હેઠળ હોટલ, રેસ્ટોરન્ટ, સિનેમા હોલ, મોલ જેવી જગ્યાઓના માલિકોએ 60 સેમી x 30 સેમીના બોર્ડ પર ‘નો સ્મોકિંગ’ બોર્ડ લગાવવું પડશે. જો કોઈ વ્યક્તિ આ નિયમનું પાલન નહીં કરે તો 200 રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. આ નિયમમાં એવો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે કેટલીક જગ્યાએ ‘સ્મોકિંગ એરિયા’ બનાવી શકાય છે. આ ધુમ્રપાન વિસ્તારની જાળવણી માટે માલિક જવાબદાર રહેશે. ધુમ્રપાન વિસ્તારો બનાવવાની જોગવાઈ એવી છે કે અન્ય સ્થળોને ‘નો સ્મોકિંગ ઝોન’ બનાવી શકાય.
તમાકુ વેચાણ કરી રહેલા લોકો માટે નિયમો અધિનિયમની કલમ 5 હેઠળ, તમાકુ ઉત્પાદનોનું વેચાણ કરતી દુકાનોએ 60 સેમી x 45 સેમીનું બોર્ડ લગાવવું જરૂરી છે જેમાં લખ્યું છે કે “તમાકુથી કેન્સર થાય છે”. આમ કરવામાં નિષ્ફળતા પર 1000 થી 5000 રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા 5 થી 10 વર્ષની જેલ થઈ શકે છે.
આ અધિનિયમની કલમ 6(a) હેઠળ, વિક્રેતાઓ સગીરોને તમાકુ વેચી શકતા નથી અને તેના માટે સમાન બોર્ડ લગાવવું જરૂરી છે. કલમ 6(b) હેઠળ, શૈક્ષણિક સંસ્થાના 100 યાર્ડની અંદર તમાકુ ઉત્પાદનોનું વેચાણ શિક્ષાપાત્ર ગુનો છે.
જતી વખતે, ચાલો વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ વિશે થોડી વાત કરીએ. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને વર્ષ 1987માં પ્રથમ વખત નો ટોબેકો ડે ઉજવવાની પહેલ કરી હતી. તેનું કારણ એ હતું કે તમાકુના સેવનથી દર વર્ષે લાખો લોકો મૃત્યુ પામતા હતા. આવતા વર્ષે એટલે કે 1988 થી, વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ એપ્રિલ મહિનામાં ઉજવવાનું શરૂ થયું. પાછળથી તે દર વર્ષે મે મહિનામાં ઉજવવાનું શરૂ થયું.
You may also like
