શું ભારતીય ખોરાકમાં કેન્સર ઉત્પન્ન કરવાવાળું કેમિકલ છે? 527 ફૂડ પ્રોડક્ટ્સમાંથી મળ્યું એથીલીન ઓક્સાઈડ

શું તમે કલ્પના કરી શકો છો કે તમે દરરોજ જે સ્વાદિષ્ટ ભારતીય ભોજનનો આનંદ માણો છો તે તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે જોખમી બની શકે છે? હા, યુરોપિયન ફૂડ સેફ્ટી ઓથોરિટી (EFSA) એ એક ચિંતાજનક રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સપ્ટેમ્બર 2020 અને એપ્રિલ 2024 વચ્ચે ભારતમાંથી આયાત કરવામાં આવેલા 527 ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં કેન્સર પેદા કરતું કેમિકલ Ethylene Oxide મળી આવ્યું છે.

આ રિપોર્ટ રેપિડ એલર્ટ સિસ્ટમ ફોર ફૂડ એન્ડ ફીડ (RASFF)ના ડેટાને ટાંકે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, આ 527 પ્રોડક્ટ્સમાંથી 313માં બદામ અને તેલીબિયાં, 60 મસાલા અને જડીબુટ્ટીઓ, 48 ડાયેટરી ફૂડ્સ અને 34 અન્ય ખાદ્ય ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે.

ઇથિલિન ઓક્સાઇડ શું છે: ઇથિલિન ઓક્સાઇડ એ રંગહીન ગેસ છે જેનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે જંતુઓને મારવા માટે થાય છે. જો કે, તે જાણીતું કાર્સિનોજન (કેન્સર પેદા કરનાર એજન્ટ) છે અને તેનું સેવન સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. યુરોપિયન યુનિયનમાં ખોરાકમાં ઇથિલિન ઓક્સાઇડ માટે કડક મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી છે. EFSA અનુસાર, આ કેમિકલની હાજરીને ‘સેફ્ટી લેવલ’ તરીકે સ્થાપિત કરી શકાતી નથી.

ભારતીય ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં ઇથિલિન ઓક્સાઇડ શોધવાના કારણો: ભારતીય ખાદ્ય ઉત્પાદનોમાં ઇથિલિન ઓક્સાઇડની હાજરીનું કારણ શું છે તે સ્પષ્ટ નથી. જો કે, કેટલાક સંભવિત કારણોમાં શામેલ હોઈ શકે છે. ખોરાકના સંગ્રહ અને પરિવહન દરમિયાન ઘાટ અને બેક્ટેરિયાને રોકવા માટે વપરાય છે. ફૂડ પ્રોસેસિંગ દરમિયાન જંતુ નિયંત્રણ માટે તેનો દુરુપયોગ.

લેવાયા પગલાં : અહેવાલ મુજબ, EFSA અધિકારીઓએ સરહદ પર 87 દૂષિત માલસામાન અટકાવ્યા, જ્યારે અન્યને બજારમાંથી દૂર કરવામાં આવ્યા. જો કે, રિપોર્ટમાં ભારત સરકારે આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે કયા પગલાં લીધાં છે તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી.

ચિંતાનો વિષય: આ અહેવાલ ભારતીય ખાદ્ય નિકાસ માટે મોટો ફટકો છે અને વૈશ્વિક બજારમાં ભારતની છબી ખરાબ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત તે ભારતીય ગ્રાહકોના સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ચિંતાનો વિષય છે.