ચંદ્રનો માલિક કોણ, કોણ વેચે છે અહી જમીન, કેવી રીતે થાય છે રજિસ્ટ્રી? જાણો સમગ્ર

ચંદ્રયાન 3 સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે અને હવે 23 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ ચંદ્રની સપાટી પર પહોંચવાની અપેક્ષા છે. દરમિયાન લોકોના મનમાં ફરી આ સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે શું ખરેખર ચંદ્ર પર જમીન ખરીદી શકાશે? ચંદ્રનો માલિક કોણ છે? તે ક્યાં અને કેવી રીતે નોંધાયેલ છે? કેટલી જમીન મળે અને કઈ મોટી હસ્તીઓએ જમીન ખરીદી છે?

દિવંગત બોલિવૂડ અભિનેતા સુશાંત સિંહ રાજપૂતે ચંદ્ર પર જમીનનો ટુકડો ખરીદ્યો હતો, જ્યારે શાહરૂખ ખાનને ઓસ્ટ્રેલિયામાં રહેતા તેના એક ચાહકે ચંદ્ર પર જમીન ભેટમાં આપી હતી. Lunarregistry.com મુજબ, ચંદ્ર પર એક એકર જમીનની કિંમત USD 37.50  છે. પરંતુ સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે ચંદ્રનો માલિક કોણ છે?

આઉટર સ્પેસ ટ્રીટી 1967 મુજબ, કોઈપણ દેશ કે વ્યક્તિને અવકાશમાં અથવા ચંદ્ર કે અન્ય ગ્રહો પર અધિકાર નથી. આઉટર સ્પેસ ટ્રીટી મુજબ ચંદ્ર પર કોઈપણ દેશનો ધ્વજ ફરકાવી શકાય છે, પરંતુ કોઈ પણ વ્યક્તિ ચંદ્રનો માલિક બની શકતો નથી.

આઉટર સ્પેસ ટ્રીટી એ કેટલાક આવા કાર્યો અને નિયમોની સૂચિ છે, જેના પર વર્ષ 2019 સુધીમાં કુલ 109 દેશોએ હસ્તાક્ષર કર્યા છે. 23 અન્ય દેશોએ પણ તેના પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે, પરંતુ તેમને હજુ સુધી માન્યતા મળી નથી. આ સંધિમાં લખવામાં આવ્યું છે કે ચંદ્ર પર કોઈપણ દેશ વિજ્ઞાન સંબંધિત સંશોધન કાર્ય કરી શકે છે અને તેનો ઉપયોગ મનુષ્યના વિકાસ માટે કરી શકે છે, પરંતુ તેને પકડી શકતો નથી. સવાલ એ છે કે જ્યારે ચંદ્ર પર કોઈ પણ દેશનો માલિકી હક્ક નથી તો પછી કંપનીઓ ચંદ્ર પર જમીન કેવી રીતે વેચી રહી છે?

Lunarregistry.com નામની વેબસાઈટ તેની રજીસ્ટ્રીના અધિકારોનો દાવો કરે છે, પરંતુ વેબસાઈટ તેના FAQs વિભાગમાં સ્પષ્ટપણે લખે છે કે તે ચંદ્ર પરની જમીનની માલિક નથી. તેમનું કામ માત્ર રજિસ્ટ્રી કરાવવાનું છે, જમીન વેચવાનું નથી. મતલબ એવું જ થયું કે, પૃથ્વી પરની કોઈપણ જમીનની રજિસ્ટ્રી તમે કરાવી લો, પરંતુ હવે જ્યારે કોર્ટમાં માલિકી હક્કનો પ્રશ્ન ઊભો થાય છે ત્યારે રજિસ્ટ્રી ઑફિસ એવું કહીને ટાળે છે કે અમારું કામ માત્ર રજિસ્ટ્રી કરવાનું છે, વેચવાનું નથી. જમીન અને જમીનના વાસ્તવિક માલિક કોણ છે તે તપાસવું.

સ્પેસ લો પર અનેક પુસ્તકો લખનાર લેખક ડૉ.જીલ સ્ટુઅર્ટે તેમના પુસ્તક ધ મૂન એક્ઝિબિશન બુકમાં લખ્યું છે કે ચંદ્ર પર જમીન ખરીદવી અને કોઈને ભેટ આપવી એ હવે એક ફેશન બની ગઈ છે. જો ચંદ્ર પર કોઈ દેશનો અધિકાર નથી તો કંપનીઓ અને અન્ય કોઈ વ્યક્તિનો પણ કોઈ અધિકાર નથી. એટલે કે, ચંદ્ર પર જમીન વેચવાનું કામ એક કૌભાંડ છે અને હવે તે મિલિયન ડોલરનો બિઝનેસ બની ગયો છે, કારણ કે જ્યારે લોકોને એક એકર જમીન 3 હજાર રૂપિયામાં મળી રહી છે ત્યારે તેઓ 3 હજાર રૂપિયામાં જુગાર રમતા અચકાતા નથી.

જે લોકો ચંદ્ર પર જમીન ખરીદે છે તેઓ વિચારતા રહે છે કે જો ક્યારેય નસીબ ખુલે અને ચંદ્ર પરની જમીનની માલિકી પર પ્રશ્ન ઊભો થાય તો રજિસ્ટ્રીની નકલ ખૂબ જ ઉપયોગી થશે.