શાળાઓ બંધ થતાં સ્ટેશનરી વેપારીઓને ઝાટકો, વેપાર એપ્રિલ-જૂન દરમિયાન 80 ટકા જેટલો ઘટ્યો

 કોરોના મહામારીના લીધે શાળાઓ બંધ થતાં સ્ટેશનરી વેપારને માઠી અસર થઈ છે. ઓનલાઈન અભ્યાસના લીધે દેશભરના સ્ટેશનરી વેપારીઓનો આશરે રૂ. 1600 કરોડનો સ્ટોક વખારોમાં જ પડ્યો રહ્યો છે. એપ્રિલ,મે, અને જૂનમાં સ્ટેશનરી વેપારની સિઝન ગણાય છે. દરવર્ષે આ સમયગાળામાં 4000 કરોડનો વેપાર થાય છે. પરંતુ આ વખતે માત્ર 400 કરોડનો વેપાર જ નોંધાયો છે. આ 3 મહિનાનો વાર્ષિક બિઝનેસમાં 50 ટકા હિસ્સો હતો.

દિલ્હી સ્ટેશનર્સ એસોસિએશનના જનરલ સેક્રેટરી શ્યામ રસ્તોગી અનુસાર, સ્ટેશનરી મામલે દિલ્હી દેશનુ સપ્લાય હબ છે. દેશભરમાં અહીંથી માલ સપ્લાય થાય છે. મહારાષ્ટ્ર, પશ્ચિમ બંગાળ, તમિલનાડુ સહિત અનેક રાજ્યોમાં કોરોના ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો હોવાથી આ રાજ્યોમાંથી વેપાર બંધ થયો છે. સ્ટેશનરીમાં 3 સેગમેન્ટમાં વેપાર થાય છે. પ્રથમ સ્ટેશનરી, બીજુ બુક અને ત્રીજુ ફાઈલ્સ છે. સ્ટેશનરીમાં સ્કૂલ બેગ, બોટલ, પેન્સિલ બોક્સ, જ્યોમેટ્રી બોક્સ, સેલોટેપ, ગમસ્ટીક, બુક્સમાં નોટબુક, ચોપડાઓ અને ફાઈલ્સમાં તમામ પ્રકારની ફાઈલ સામેલ છે.

વેપારીઓ આ 3 મહિનાની સીઝનની તૈયારી જાન્યુઆરીથી શરૂ કરે છે. આ માટે તેઓ વ્યાજ પર લોન લે છે. વેપારીઓ વર્ષના નવ મહિનામાં જેટલો વેપાર કરે છે, તે ફક્ત 3 મહિનામાં જ વેચાઈ જાય છે. દિલ્હી સ્ટેશનર્સ એસોસિએશનના પ્રમુખ કાંતિપ્રસાદ ગુપ્તા કહે છે કે, માર્ચના મધ્યમાં કોરોના રોગચાળો મોટા પ્રમાણમાં ફેલાવાની અપેક્ષા ન હોવાથી વેપારીઓએ લોન લઈને માલનો જથ્થો લીધો હતો.

ઔરંગાબાદના શાંતિદૂત યુનિફોર્મ અને એપેરલના મણીખંડ પોખર્ણાએ જણાવ્યું કે, માર્ચથી ઓગસ્ટ સુધીમાં અમારું ટર્નઓવર રૂ. 1.5 કરોડ છે. શાળા શરૂ થાય તે પહેલાં અમારે 10-20 લાખ રૂપિયાની લોન જોઈએ છે. પરંતુ બેંકો RBIની ગાઇડલાઇન્સ, મોરટોરિયમ, એજ ફેક્ટરને ટાંકીને લોન આપી રહી નથી.

સ્ટેશનરીના વ્યવસાયમાં દેશમાં 2 લાખ જેટલા નાના મોટા વેપારી છે. એકલા દિલ્હીમાં લગભગ 15-20 હજાર વેપારીઓ છે. દિલ્હીમાં ધંધો ધીમો થયો છે. તેના પરથી અંદાજ લગાવી શકાય કે, વેપારીઓ અઠવાડિયામાં માત્ર બેથી ત્રણ દિવસ જ દુકાનો ખોલે છે. જ્યારે બીજી બાજુ, દિલ્હીના વિદ્યા બાલ ભવનના અધ્યક્ષ ડો.સત્વીર શર્મા કહે છે કે, ઓનલાઇન ક્લાસના કારણે માતા-પિતા પુસ્તકો અને નોટબુક સિવાયની સ્ટેશનરી વસ્તુઓની ખરીદી ઓછી કરી રહ્યા છે. શાળા દરમિયાન, ઘણી પ્રવૃત્તિઓ હતી.

મહારાષ્ટ્રના ઔરંગાબાદમાં શાળાઓ બંધ થવાને કારણે સ્કૂલ બેગ, પાણીની થેલીઓ, ગણવેશ, મોજાં, પગરખાં, પટ્ટાઓ વગેરેનો આખો વ્યવસાય અટકી પડ્યો છે. માર્ચ અને જુલાઈ દરમિયાન તેનું ટર્નઓવર રૂ. 10-12 કરોડ રહે છે.