ભારત માટે આંચકારૂપ સમાચાર, ONGCએ શોધ પાછળ ખર્ચ્યા 3000 કરોડ પણ હવે આ પ્રોજેક્ટ્સ પણ હાથમાંથી જશે

ઈરાનમાં મોટા ખનિજ ગેસ ક્ષેત્રના વિકાસ અને ગેસ નિષ્કર્ષણના લાંબા સમયથી બાકી રહેલા પ્રોજેક્ટથી ભારત વંચિત રહેશે. આ ગેસ ક્ષેત્રની શોધ ભારતીય કંપની દ્વારા કરવામાં આવી હતી. સૂત્રોએ આ માહિતી આપી હતી. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ઈરાને પર્સિયન ગલ્ફનો ફરઝાદ-બી પ્રોજેક્ટ તેની સ્થાનિક કંપનીઓને સોંપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ઈરાન હાલમાં અમેરિકાના કડક આર્થિક પ્રતિબંધો સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે.

ONGCએ અત્યાર સુધીમાં કર્યો 3000 કરોડનો ખર્ચ

ONGC વિદેશ લિ. (OVL)ના નેતૃત્વમાં ભારતીય કંપનીઓના જૂથે આ પ્રોજેક્ટ પર અત્યાર સુધીમાં 40 કરોડ ડૉલર અથવા લગભગ 3000 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા છે. ભારતીય કંપની ઓએનજીસી વિદેશ લિમિટેડ (ઓવીએલ) દ્વારા વર્ષ 2008 માં ફરઝાદ-બી બ્લોકમાં વિશાળ ગેસ સંરક્ષણની શોધ કરવામાં આવી હતી. ઓવીએલએ રાજ્ય સંચાલિત ઓઇલ અને નેચરલ ગેસ કોર્પોરેશનની પેટાકંપની છે. ઓએનજીસીએ વિદેશી પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરવાની તૈયારી કરી છે. ઓવીએલે ઈરાનના ગેસ ક્ષેત્રના વિકાસ માટે 11 અબજ ડોલર ખર્ચવાની યોજના પણ બનાવી હતી. ઈરાને વર્ષોથી ઓવીએલની દરખાસ્ત અંગે કોઈ નિર્ણય લીધો ન હતો. જાણકાર સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ઈરાનની નેશનલ ઈરાની ઓઇલ કંપની (એનઆઈઓસી) એ આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં કંપનીને કહ્યું હતું કે તે ઈરાની કંપનીને ફરજાદ-બી પ્રોજેક્ટ આપવા માંગે છે. તે ક્ષેત્રમાં 21,700 અબજ ક્યુબિક ફીટ ગેસ અનામત છે. તેમાંથી 60 ટકા દૂર કરી શકાય છે. પ્રોજેક્ટમાંથી દરરોજ 1.1 અબજ ક્યુબિક ફીટ ગેસ મેળવી શકાય છે. OVL પ્રોજેક્ટના કામકાજમાં 40 ટકા હિસ્સો માંગવા ઇચ્છુક હતો. તેમની સાથે ઇન્ડિયન ઓઇલ કોર્પોરેશન (આઈઓસી) અને ઓઇલ ઇન્ડિયા લિમિટેડ (ઓઆઈએલ) પણ જોડાયા હતા. બંનેનો હિસ્સો 40 અને 20 ટકા હતો.

ભારતને જોરદાર ઝટકો આપવાની તૈયારીમાં ઇરાન!

OVLએ 25 ડિસેમ્બર 2002 ના રોજ ગેસ શોધ સેવા માટેના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. ઈરાની રાષ્ટ્રીય કંપનીએ ઓગસ્ટ 2008માં આ પ્રોજેક્ટને વ્યાવસાયિક ધોરણે સધ્ધર જાહેર કર્યો હતો. ઓવીએલએ એપ્રિલ, 2011 માં ઈરાન સરકાર દ્વારા અધિકૃત રાષ્ટ્રીય કંપની એનઆઈઓસીની સામે આ ગેસ ક્ષેત્રના વિકાસની દરખાસ્ત કરી હતી. નવેમ્બર 2012 સુધી આ અંગે વાતો ચાલતી રહી. પરંતુ કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું ન હતું કારણ કે મુશ્કેલ શરતો તેમજ ઈરાન પર આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધોને કારણે પ્રગતિ મુશ્કેલ બની હતી. ઈરાનના પેટ્રોલિયમ કરારના નવા નિયમ હેઠળ એપ્રિલ 2015 માં વાટાઘાટો ફરીથી શરૂ થઈ હતી. એપ્રિલ 2016 માં, પ્રોજેક્ટના વિકાસના વિવિધ પાસાઓ પર વિગતવાર ચર્ચા કરવા છતાં કોઈ નિર્ણય થઈ શક્યો નહીં. નવેમ્બર 2018 માં યુ.એસ. દ્વારા ફરીથી ઇરાન પર આર્થિક પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યા પછી તકનીકી વાટાઘાટો પૂર્ણ થઈ શકી નથી. ભારતીય કંપનીઓના જૂથે આ પ્રોજેક્ટ પર અત્યાર સુધીમાં 400 મિલિયન (3000 કરોડ રૂપિયા) ખર્ચ કર્યા છે.